“Πλατυποδία”, ένας όρος που ακούμε συχνά, αλλά τι πραγματικά σημαίνει? Σκεφτείτε μία πατημασιά σχηματισμένη στην άμμο, κάποιες έχουν μία καμπύλη στην μέση ενώ άλλες έχουν πλήρως επίπεδο εντύπωμα στο έδαφος. Αυτά τα επίπεδα ίχνη ανήκουν σε αυτούς που χαρακτηρίζονται ως πλατύποδες ή πιο επιστημονικά σε αυτούς που έχουν πτώση ποδικής καμάρας. Στο άρθρο αυτό θα εξηγήσουμε το “μυστήριο” γύρω απ’ αυτή την ιδιομορφία, πως προκαλείται, αν είναι πρόβλημα από μόνο του ή αν είναι αίτιο άλλων παθήσεων στο πόδι και τι μπορούμε να κάνουμε για να το διαχειριστούμε.
Τι είναι η πλατυποδία;
Πλατυποδία είναι ένα πόδι το οποίο έχει χαμηλή ή καθόλου καμάρα,δηλαδή το πόδι είναι επίπεδο, με αποτέλεσμα όλη η πατούσα να ακουμπάει το έδαφος. Ενώ τα περισσότερα μωρά γεννιούνται με επίπεδες πατούσες σιγά σιγά μεγαλώνοντας αναπτύσουν ένα τόξο, την ποδική καμάρα. Ωστόσο σε ορισμένα άτομα αυτό το τόξο δεν δημιουργείται ποτέ ή λόγω διαφόρων παραγόντων η κάμαρα έρχεται σε πτώση. Αυτή η μορφολογική κατάσταση του ποδιού άλλες φορές σχετίζεται και άλλες φορές όχι με μυοσκελετική παθολογία ακόμη και σε άλλες αρθρώσεις λόγω αλλαγής της κατανομής των φορτίων. Αν υπάρχει σωστή προσαρμογή (δύναμη, ανθεκτικότητα, ευλυγισία) των μυών,των τενόντων και των συνδέσμων πολλές φορές η πλατυποδία μπορεί να μην δημιουργήσει ποτέ κάποιο πρόβλημα. Υπάρχουν εξάλλου πολλοί κορυφαίοι μαραθωνοδρόμοι με έντονη πλατυποδία οι οποίοι δεν παρουσιάζουν πόνο ή μειωμένη απόδοση. Από την άλλη αν δεν υπάρχει αυτή η προσαρμογή μπορεί δυνητικά λόγω φορτίων που δεν αντέχει το σώμα μας να προκληθούν προβλήματα στο πόδι, στον αστράγαλο, στα γόνατα αλλά ακόμη και στα ισχία ή τη μέση.
Πως προκαλείται;
Γενετικοί λόγοι: Είναι αυτό που λέμε πιο απλά “κληρονομικότητα”, όπως γεννιέται κάποιος με ένα χρώμα ματιών έτσι συμβαίνει και στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Ηλικία: Όσο γερνάμε οι καμάρες στο πόδι μας φυσιολογικά τείνουν να χαμηλώσουν, λόγω αδυναμίας των τενόντων που επηρεάζονται με τα χρόνια.
Σωματικό Βάρος: Η παρουσία εξτρα βάρους στο σώμα μας, πόσο μάλλον η παχυσαρκία, προκαλεί πίεση στις καμάρες και τις οδηγεί στο να γίνονται επίπεδες.
Άλλες παθολογίες: Συγκεκριμένες καταστάσεις όπως ο διαβήτης και η ρευματοειδής αρθρίτιδα κάποιες φορές μπορεί να συνοδεύονται με πλατυποδία.
Τραυματισμός: Άμεσος τραυματισμός του ποδιού ή του αστραγάλου μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε πτώση ποδικής καμάρας.
Τρόποι διαχείρισης και θεραπείας
-Υποστηρικτικά παπούτσια: Παπούτσια με καλή υποστήριξη της ποδική καμάρας μπορεί να βοηθήσει.
-Ορθωτικά: Εξατομικευμένοι πάτοι εντός του παπουτσιού μπορούν να προσφέρουν εξτρα υποστήριξη.
-Φυσικοθεραπεία: Ένα πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης των μυών (οπίσθιος κνημιαίος,υπτιαστών και καμπτήρων μυών του ποδιού) και ένα πρόγραμμα διατάσεων και βελτίωσης της κινητικότητας του αστραγάλου μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της κατάστασης.
-Σε σοβαρές περιπτώσεις που επηρεάζουν επώδυνα την καθημερινότητα του ατόμου μπορεί να προταθεί ακόμη και χειρουργική επέμβαση.
Ερωτήσεις σχετικά με την “πλατυποδία”
Είναι κακό να έχω πλατυποδία;
Όχι απαραίτητα. όπως είπαμε και παραπάνω υπάρχουν άτομα με πλατυποδία που δεν έχουν παρουσιάσει κανένα πρόβλημα. Αν όμως παρουσιάσετε πόνο ή δυσφορία καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε με έναν ειδικό υγείας για να εξακριβώσετε αν σχετίζεται με την ιδιομορφία του πέλματος σας.
Μπορεί η πλατυποδία να θεραπευτεί;
Στην πλατυποδία δεν μιλάμε ακριβώς για “θεραπεία”, αλλά για διαχείριση συμπτωμάτων και σωστή κατανομή φορτίων για καλύτερη λειτουργικότητα του ποδιού.
Μπορεί η πλατυποδία να χειροτερέψει με τα χρόνια;
Ναι θα μπορούσε να γίνει πιο έντονη αν δεν το διαχειριστείτε σωστά με κατάλληλα παπούτσια,πάτους και καλή διαχείριση του βάρους και πιθανών άλλων γενετικών παθολογιών.
Αποτελούν αιτία για άλλους τραυματισμούς;
Επειδή τα επίπεδα πόδια αλλάζουν την ευθυγράμμιση των ποδιών, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να οδηγήσουν σε προβλήματα στο γόνατο, το ισχίο ή την μέση.
Μπορούν τα παιδιά να ξεπεράσουν την πλατυποδία;
Ναι όσο τα παιδιά αναπτύσσονται και δυναμώνουν δεν χρειάζονται την επίπεδη βάση και ισορροπία που τους “προσφέρει” η πλατυποδία όσο είναι μωρά. Βέβαια κάποια παιδιά συνεχίζουν να έχουν πλατυποδία και μετά την ενηλικίωση τους.
Συμπέρασμα
Η πλατυποδία είναι μια συνηθισμένη και συνήθως μη απειλητική κατάσταση. Η κατανόηση, η διαχείριση των συμπτωμάτων και η σωστή επιλογή υποδημάτων και ασκήσεων είναι βασικά στοιχεία. Θυμηθείτε, κάθε πόδι είναι μοναδικό, και αυτό που λειτουργεί για κάποιον μπορεί να μην ταιριάζει σε κάποιον άλλο. Αγκαλιάστε τη μοναδικότητά σας και προχωρήστε με αυτοπεποίθηση!!
Συμπέρασμα
Mayo Clinic on Flat Feet [mayoclinic.org]
American Orthopaedic Foot & Ankle Society [aofas.org]
The Journal of Foot and Ankle Research
NHS on Flat Feet [nhs.uk]
American Academy of Orthopaedic Surgeons [aaos.org]
Σημείωση: Αυτό το άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά επαγγελματική συμβουλή από κάποιον ειδικό.
Άγγελος Γιακουμίδης, PT, MSc
Γεώργιος Πουλιανίτης, PT, OMT Candidate
